Trong thời gian qua, công tác thu kinh phí công đoàn, nhất là ở doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn huyện Hàm Tân vẫn còn nhiều khó khăn, tỷ lệ thất thu kinh phí công đoàn đối với doanh nghiệp còn ở mức cao. Một số doanh nghiệp mặc dù đã được tuyên truyền nhiều lần nhưng vẫn cố tình trốn tránh trách nhiệm, không thực hiện đóng kinh phí công đoàn theo luật định. Nguyên nhân một phần là do một số doanh nghiệp trên địa bàn gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh; nhiều doanh nghiệp quy mô nhỏ, mang tính chất gia đình; một số chủ doanh nghiệp chưa nhận thức đúng về trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi cho người lao động khi đơn vị thực hiện đóng kinh phí công đoàn. Công tác tuyên truyền, vận động của các cấp công đoàn đã được tăng cường hơn nhưng chưa thực sự sâu sát, hiệu quả.
Trong giai đoạn 2013-2018, việc thu kinh phí công đoàn tại các doanh nghiệp có tổ chức công đoàn vẫn còn không ít khó khăn, chỉ có từ 02 đến 04 đơn vị trong số 09 doanh nghiệp, hợp tác xã có tổ chức công đoàn thực hiện việc đóng kinh phí công đoàn.
Đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nước chưa có tổ chức Công đoàn từ năm 2017 đến năm 2018, Liên đoàn Lao động tỉnh giao thu 10 triệu đồng mỗi năm. Tuy nhiên qua 02 năm (2017, 2018), Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động huyện thu kinh phí ở các doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn này là 0 đồng.
Có 30 doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn huyện có tham gia bảo hiểm xã hội cho người lao động chưa đóng kinh phí công đoàn. Trung bình số 30 doanh nghiệp này nếu đóng đúng, đóng đủ kinh phí công đoàn tương ứng với 2% của tổng quỹ lương thì mỗi năm tổ chức công đoàn huyện thu trên 250 triệu đồng. Nếu không thực hiện các giải pháp để thu kinh phí tại 30 doanh nghiệp này thì mỗi năm tổ chức công đoàn huyện sẽ thất thu 250 triệu đồng.
Từ những thực trạng nêu trên, Liên đoàn Lao động huyện Hàm Tân đề ra các giải pháp thu kinh phí công đoàn đối với doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước như sau:
Thứ nhất, tăng cường làm việc trực tiếp với chủ doanh nghiệp để tuyên truyền việc nộp 2% kinh phí công đoàn; xác định đây là nội dung thực hiện các quy định của pháp luật, chứ không phải đơn thuần là vận động. Gặp gỡ được chủ doanh nghiệp là rất khó, nhưng thông qua công tác phối hợp với Chi cục Thuế, lãnh đạo huyện, lãnh đạo địa phương và các đoàn kiểm tra liên ngành, Liên đoàn Lao động huyện cũng đã gặp gỡ các doanh nghiệp để tuyên truyền và tạo đồng thuận trong việc nộp 2% kinh phí công đoàn.
Thứ hai, hàng quý chủ động phối hợp với Bảo hiểm xã hội huyện lấy danh sách các doanh nghiệp tham gia đóng bảo hiểm trên địa bàn nhưng chưa đóng kinh phí công đoàn; tính toán số tiền doanh nghiệp phải đóng 2% kinh phí công đoàn theo hàng quý và cộng dồn nợ của các quý trước, sau đó ban hành các văn bản kèm theo danh sách, tổng quỹ lương của doanh nghiệp, tổng số tiền kinh phí phải đóng theo hàng quý gửi đến tất cả các doanh nghiệp đề nghị thực hiện trích nộp kinh phí công đoàn theo quy định của Luật Công đoàn và Nghị định 191/2013/NĐ-CP.
Thứ ba, kế toán cơ quan Liên đoàn Lao động huyện thường xuyên đối chiếu với kế toán doanh nghiệp để xác định, điều chỉnh số liệu, trao đổi nghiệp vụ để việc đóng kinh phí công đoàn đảm bảo đúng, đủ, thuận lợi trong quá trình thực hiện.
Thứ tư, phối hợp UBND huyện trong công tác khen thưởng các doanh nghiệp thực hiện tốt quy định của pháp luật, doanh nghiệp vì người lao động, trong đó có việc thực hiện đóng 2% kinh phí công đoàn.
Liên đoàn Lao động huyện được cấp trên khen thưởng
Nhờ tăng cường các giải pháp nêu trên, việc thu kinh phí công đoàn có chuyển biến tích cực; năm 2020: tổng số thu 421 triệu đồng/300 triệu đồng, đạt 140.3% kế hoạch; năm 2021: Tổng số thu 490 triệu đồng/450 triệu đồng, đạt 108.8 % kế hoạch; năm 2022: 517 triệu đồng/500 triệu đồng, đạt 103.4 % kế hoạch.